Yol ve Macera Yazılar

Akıllı Alarm Ne Demek? Uykudan Uyanışın Psikolojisi Bir sabah psikolog olarak gözlerimi açtığımda, aklıma şu soru takıldı: “Neden bazı sabahlar uyanmak kolay, bazı sabahlar ise dünyanın en zor işi gibi geliyor?” Bu merak beni, akıllı alarm kavramını psikolojik bir mercekten incelemeye yöneltti. Çünkü akıllı alarm sadece bir teknolojik yenilik değil; insan zihninin, duygularının ve sosyal etkileşimlerinin karmaşık bir yansımasıdır. Akıllı Alarmın Tanımı: Teknolojiden Psikolojiye Bir Geçit Akıllı alarm, klasik çalar saatlerden farklı olarak, uykunun derinliklerini ve döngülerini analiz eden, kullanıcıyı en uygun zamanda uyandırmayı hedefleyen bir sistemdir. Ancak bu basit tanım, arkasında yatan psikolojik dinamikleri tam olarak açıklamaz. Çünkü bir…

Şafi Kimlere Denir? Şafi, İslam dünyasında tanınan dört büyük mezhepten birinin adı olup, bir halk arasında, özellikle İslam hukukuna dair bilgi sahibi olan, bu mezhebi takip eden ve onun öğretisini benimseyen kişileri tanımlamak için kullanılır. Fakat, “Şafi kimlere denir?” sorusu, yalnızca bu mezhebi benimseyen kişilere değil, aynı zamanda İslam’ın tarihsel evrimi, dini normlar ve bireylerin bu normlarla etkileşimlerine dair önemli bir anlam taşır. Şafi Mezhebinin Tarihsel Kökenleri Şafi mezhebi, ismini kurucusu İmam Şafiden alır. İmam Şafi, 767 yılında doğmuş ve 820 yılında vefat etmiştir. Dört büyük İslam mezhebinden biri olan Şafi mezhebi, özellikle fıkıh (İslam hukuku) alanındaki katkılarıyla tanınır. İmam…

İsim ve Fiil Nasıl Ayırt Edilir? Bir Antropolojik Bakış Bir antropolog olarak, her toplumun dil yapısının, onların dünya görüşünü, ritüellerini, sembollerini ve toplumsal yapılarındaki temel inançlarını nasıl yansıttığını merak ediyorum. Dil, bir kültürün sadece iletişim aracı değil, aynı zamanda kolektif kimliğin, değerlerin ve yaşam tarzlarının bir yansımasıdır. Bugün, basit gibi görünen bir dilsel soruyu ele alacağız: İsim ve fiil nasıl ayırt edilir? Bu soruya yanıt verirken, dilin antropolojik perspektifte ne kadar derin bir anlam taşıdığına odaklanacağız. İsim ve Fiil: Dilin Temel Yapı Taşları Dilin temel yapı taşlarından biri olan isim ve fiil arasındaki fark, aslında sadece dilbilgisel bir ayrım değil,…

Zeka Geriliğine Neden Olan Besinler: İktidar, Kurumlar ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimi Perspektifi Günümüz toplumlarında, bireylerin sağlık ve gelişim seviyeleri sadece kişisel tercihlerle değil, aynı zamanda güçlü toplumsal yapılar ve iktidar ilişkileriyle şekillenir. Zeka geriliği, sadece biyolojik ya da genetik faktörlerin bir sonucu değil, aynı zamanda toplumsal ve politik bir sorun olarak da karşımıza çıkar. İktidar, kurumlar ve ideolojiler, bir toplumun bireylerinin beslenme alışkanlıkları ve dolayısıyla sağlıkları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Peki, besinler sadece vücuda mı etki eder, yoksa toplumsal düzenin etkileriyle zeka gelişimini de şekillendirir mi? Bu yazıda, güç ilişkileri çerçevesinde beslenme alışkanlıklarının, toplumsal cinsiyet farklılıklarının…

Kan Taşı Hangi Burç? (Bir Taş, Bir Gökyüzü, Bir Soru) Bazı sorular vardır ya; kahvenin üstünde buhar olur, biz de üzerine fikir yürütürüz: “Kan taşı hangi burç?” İşte tam onlardan. Ben bu satırları, masamın kenarında duran küçük, koyu yeşil üzeri kırmızı benekli kan taşına bakarak yazıyorum. Her şeyin ötesinde, bir taşın hikâyesi yalnızca minerallerin değil, insanların, kültürlerin ve gökyüzünün de hikâyesidir. Hadi gelin, bu hikâyeyi birlikte açalım; sanki dostlarla aynı masadaymışız gibi, samimi ve meraklı… Kısa cevap: Kan taşı (bloodstone/heliotrope) en çok Koç burcuyla ilişkilendirilir; ayrıca Mart ayının doğum taşı olduğundan takvimsel olarak Balık–Koç sınırında da anılır. “Kan Taşı Hangi…

Bir Filozofun Gözünden: Görev, İrade ve Sorumluluk Arasında Bir Yolculuk “İnsan, yalnızca eylemlerinden değil, eylemsizliklerinden de sorumludur.” der Jean-Paul Sartre. İşte bu cümle, memurun geçici göreve gitmemesi meselesini sadece hukuki bir konu olmaktan çıkarır; onu etik, epistemolojik ve ontolojik bir sorgulamanın merkezine taşır. Çünkü burada yalnızca bir görev emrine itaat etmek değil, insanın varoluşsal bir tercihi, iradesini nasıl kullandığı ve sorumlulukla ilişkisi tartışılır. Etik Bir Duruş Olarak Görev Bilinci Görev Etikasının Kökeni Immanuel Kant’ın “ödev ahlakı” anlayışına göre, bir eylemin değeri sonucunda değil, niyetinde ve görev bilincinde yatar. Bir memur, geçici göreve gitmeme kararı verdiğinde yalnızca bir idari düzeni değil,…

Görüntüleme Sistemleri Nelerdir? — Öğrenmenin Görsel Dönüşüm Gücü Bir Eğitimcinin Gözünden: Görmenin Öğretici Gücü Öğrenme, sadece bilgi edinme değil, dünyayı yeniden görme biçimidir. Bir eğitimci için her öğrencinin zihni, keşfedilmeyi bekleyen bir evrendir. Görmek, anlamanın ilk adımıdır; çünkü insan, çoğu zaman önce görür, sonra düşünür. Bu nedenle görüntüleme sistemleri, yalnızca teknik araçlar değil, öğrenmenin derinleştiği aynalardır. Pedagojik açıdan baktığımızda, görsel deneyimle öğrenme, bilginin soyuttan somuta taşındığı noktadır. Bir mikroskop altındaki hücre ya da bir MRI görüntüsündeki insan beyni, yalnızca bir resim değil; “öğrenme”nin kendisidir. Görüntüleme Sistemlerinin Tanımı ve Kapsamı Görüntüleme sistemleri, bir nesnenin, olayın ya da yapının görsel temsillerini oluşturmaya…

Görülmektedir mi Görünmektedir mi? Ekonomik Gerçeklikte Dil, Algı ve Piyasa Dinamikleri Bir ekonomist sabah masasına oturur, grafiklerin ve veri tablolarının arasında bir kelimenin anlamına takılır: “görülmektedir” mi doğru, yoksa “görünmektedir” mi? İlk bakışta dilbilgisel bir ayrıntı gibi duran bu soru, aslında ekonominin özüne dair çok daha derin bir metafor taşır. Çünkü ekonomi de tıpkı dil gibi, bir şeylerin görülmesi ile görünmesi arasındaki farkta şekillenir. Yani, ekonomik olgular bazen gerçekten “vardır”, bazen ise sadece “öyle görünür.” Kaynakların sınırlılığı, seçimlerin zorunluluğu ve beklentilerin yönlendiriciliği… Bütün bu süreçlerde, ekonomideki “gerçeklik” ile “görünürlük” arasındaki mesafe giderek büyümektedir. Bu yazıda, “görülmektedir mi, görünmektedir mi” sorusunu…